Bijzondere panden
De historische panden bevinden zich voornamelijk in de Gasthuisstraat, Hamstraat en de Rogstraat. Als je het stratenplan van Grave ziet dan valt op dat enkele straten rond lopen. Dit voorkwam dat de vijand met een kanon dwars door de straten kon schieten.
Het St. Catharina Gasthuis
Plaats: hoek Gasthuisstraat-Brugstraat
Jan I van Cuijk sticht het Graafse gasthuis inclusief kapel in 1291 en voorziet het in 1294 van stabiele en blijvende inkomsten.
Het gasthuis is niet alleen een van de oudste, maar ook een van de langst bestaande zorginstellingen van ons land: het huidige verzorgingshuis gaat er rechtstreeks op terug. Schutspatroon is Sint-Catharina van Alexandrië.
Een gasthuis heeft de zorg voor zieken en reizigers en ligt dan ook vaak net buiten de stad of vlakbij een poort.
Dit deel van het uitgebreider gebouwencomplex werd in 1835 afgebroken en vervangen door nieuwbouw.
Tot 1970 was het in gebruik als ziekenhuis. In 1980 is het gerestaureerd.
Momenteel wordt het opnieuw verbouwd. De bestemming is nog niet bekend
Oudste pand
Plek: Gasthuisstraat 48-50
Dit is vermoedelijk het oudste woonhuis in Grave, gebouwd in 1573.
De gevel is uit de Dordtse school. Een Dordtse gevel is een renaissancistisch geveltype dat in de stad Dordrecht werd ontwikkeld en dat ook elders wel te zien is.
Een Dordtse gevel wordt gekenmerkt door rondbogen boven de vensters, waarvan de nis vaak met een driepas of een zogenaamde drielobboog is versierd. Een aantal kopjes is ter versiering aangebracht en meestal heeft de gevel boven de onderpui nog twee verdiepingen.
De oudste gevels zijn vanaf 1550, en de meeste zijn tussen 1650 en 1795 gebouwd.
Momenteel is het pand in gebruik bij Fysiotherapie “De Hampoort”.
De Stadsboerderij
Plek: Hoofschestraat 36
De boerderij is gebouwd in 1870. Er waren er destijds ongeveer 20 van in Grave. De stadsboerderijen waren nodig om bij het overgaan van de Beerse Overlaat het vee onder te brengen.
Vanaf 1931 in bezit van de ‘Franse Paters’ van het nabij gelegen Noorderblok. Het voorhuis was in gebruik bij de broeders schoenmaker, kleermaker en tuinman. Het achterhuis bleef tot ongeveer 1960 boerderij.
Het is nu in bezit bij een particulier.
Mooiste pand
Plek: hoek Hamstraat – Boreel de Mauregnaultstraat
Dit pand is mooi gerestaureerd en de bewoner heeft er plezier in de geringe ruimte zo mooi mogelijk aan te kleden met struiken en planten. Ook aan de overkant links een mooi geheel.
Voormalige Synagoge
Plek: Hoek Oliestraat-Korte Rogstraat
Zie: Wikipedia
Al in de 14e en 15e eeuw kende Grave enkele Joodse inwoners. In 1809 waren dat er nog 7 à 8. In de eerste helft van de 19e eeuw nam dit aantal toe. De Joodse inwoners van Grave vielen aanvankelijk onder de Joodse gemeente van Cuijk. Omstreeks 1842 werden zij een zelfstandige bijkerk. Men betrok gebedslokalen in diverse woningen. In 1871 kregen zij een eigen synagoge.
Omstreeks 1890 was de gemeente op haar hoogtepunt met 60 leden. In 1882 kwam er een eigen begraafplaats. Daarna nam het aantal Joden af. In 1940 waren er nog tien, in 1943 nog slechts twee. Deze werden naar vernietigingskampen gedeporteerd om daar vermoord te worden.
In 1952 werd de synagoge verkocht en in gebruik genomen als gereformeerde kerk. In 1981 werd het gebouw omgebouwd tot een gewoon woonhuis, wel met behoud van het uiterlijk.
De Eenhoorn
Plek: Hoek Hamstraat-Gasthuisstraat
Tekst op wandbordje:
Grote herenbehuizing met inrijpoort en koetshuis uit de 18e eeuw dat onder de naam ‘de Eenhoorn’ heeft gediend als hotel en halteplaats voor de Postkoets uit Ravenstein.
Tijdens zijn inspectiebezoek aan de verdedigingswerken van Grave op 31 oktober 1811 zou Napoleon hier een wijle hebben vertoefd.
In de 20e eeuw heeft het een winkelfunctie gehad totdat het door de Gemeente is aangekocht en gerestaureerd.
Hierbij is het koetshuis tot woning verbouwd en in het hoofdgebouw zijn 4 ruime appartementen gerealiseerd (1981) waarbij de grote kelderruimten vrijwel in de oorspronkelijke staat zijn gehandhaafd.